Bilim trafik sıkışıklığına karşı karıncaları örnek gösteriyor

Dünya metropollerinin en büyük sorunlarından biri şüphesiz ki çok vaktimizin harcandığı trafik sıkışıklığı. Bu soruna çözüm arayan bilim insanları, yollardaki trafik tıkanıklığını azaltmak için karıncaların toplu halde nasıl davrandıklarını inceledi
ABD'nin Arizona Üniversitesi ve Fransa'nın Toulouse Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı, eLife dergisinde yayınlanan bir çalışmada, karıncaların çok büyük yoğunlukta bile trafiğin akşını sağlamak için durmadan nasıl hareket ettiklerini araştırdı.

Araştırma ekibi, 400 ila 25 bin 600 karıncanın olduğu kolonilerini bir besin kaynağı ile birbirine bağlayarak yollar oluşturdu. Karıncaların yollarına farklı değişiklikler yapılarak nasıl davrandıkları kaydedilip incelendi. Böylelikle, yolların genişliği ile karınca sayısı üzerinde değişiklikler yapılarak karıncaların nasıl hareket ettiği gözlemlendi.

Deneyde, sadece iki karıncanın aynı anda geçebildiği dar tünellere rağmen trafik sıkışıklığının çok nadiren yaşandığı tespit edildi. Karıncalar sabit akışı değiştirmeden, birbirlerine çarpmadan, senkronize bir şekilde ilerlemeye devam etmeyi başardı.

İnsanları karıncalardan farklı kılan ne?

Bilim insanlarına göre bu sorunun cevabı trafikteki artışa verdiğimi tepkimiz ve bireycilik hissimiz.

Mesela otomobillerle, yoldaki doluluk oranı yüzde 40'ı aştığında insanlar hızını kademeli olarak yavaşlatıyor ve belli bir aşamadan sonra duruyor. Böylelikle trafik sıkışıklığı başlıyor.

Karıncalarda ise tam tersi bir fenomen gözlemliyoruz. Trafik yoğunluğu arttıkça, akış aynı anda artırıyor. Yoldaki doluluk oranı yüzde 80’e ulaştığında ise karıncalar tempolarını senkronize ederek en optimal hızda yollarında devam ediyor.

Karıncalarda bireycilik hissi yok

Karıncaların trafik sıkışıklığı tuzağına düşmemek için rasyonel bir şekilde hareket ettikleri görülüyor. Mesela sadece iki karıncanın geçebileceği bir tünelde, 3'ncü karınca araya girip geçmeye çalışmıyor. Böylelikle diğer iki karınca rahatça durmadan aynı hızda yoluna devam ediyor, hiçbir aksaklık meydana gelmiyor.

Araştırma metninde, "Karıncalar ortak bir hedefi paylaşıyor: koloninin hayatta kalması. Bu sebeple, yiyeceklerin gelişini optimize etmek için iş birliği içinde hareket ediyorlar. Ancak insanlar, birey olarak kişisel hedefleri takip ediyor, böylelikle trafik sorunu meydana geliyor" ifadesi yer aldı.

Bu yüzden insanların asıl sorunu, grubun çıkarını gözardı edip, bireysel seçimler yapıp, herkesi zarara sokacak şekilde hareket etmesi. Mesela karşı yolda olan bir kazayı izlemek için yavaşlamak çoğu zaman gereksiz trafik sıkışıklığına sebep oluyor.

Bu nedenle trafiği rahatlatmak için yapılan yollar, kavşaklar, alt ve üst geçitlere rağmen davranışımızın değişmediği için bir süre sonra tekrar aynı sorunla karşılaşıyoruz.

(Hüseyin Koyuncu / Euronews)

AP’den Türkiye’de fabrika planlarına rekabet şerhi

AP‘den bir grup parlamenter, Türkiye’nin VW’nin yeni fabrikası için 40 bin araçlık garanti ve 400 milyon euroluk teşvik taahhüt ettiğini belirterek AB Komisyonu’nu harekete geçmeye çağırdı.

Avrupa Parlamentosu'ndan (AP) bir grup parlamenter, Alman otomotiv devi Volkswagen'ın (VW) yeni fabrikasını Türkiye'de kurma planlarına karşı AB Komisyonu'nu harekete geçmeye çağırdı. Komisyon'a sunulan ve AP'deki farklı gruplara üye yedi parlamenterin imzasını taşıyan dilekçede, VW'nin Türkiye'de kurması söz konusu olan fabrikanın devlet teşvikleriyle ilgili AB kurallarına uygunluğunun incelenmesi talep edildi.

Dilekçede imzası bulunan parlamenterlerden Alman Yeşiller partisi üyesi Reinhard Bütikofer, "Fabrika için yapılan yer seçiminde Türk devletinin bütçesinden 40 bin araçlık garanti ile 400 milyon euroluk cömert teşviğin belirleyici olduğu görülmektedir. Türkiye Gümrük Birliği çerçevesinde AB pazarına serbest erişim karşılığında, devlet teşvikleri ile ilgili AB düzenlemelerine uyma taahhüdünde bulunmuş, ancak yasalarını bu alanda hâlâ AB hukukuna uyarlamamıştır. Türkiye'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yönetimi altında hukukun üstünlüğü, medya özgürlüğü ve demokrasi alanlarında giderek daha da kötüleşen durum göz önüne alındığında, VW yönetiminin kararı ciddi endişeye yol açmaktadır" ifadelerini kullandı.

"Gerhard Schröder kulis yaptı" iddiası

Parlamenterler VW'yi AB düzenlemelerini göz göre göre ihlal ederek devlet teşviklerinden yararlanmak istemekle suçladı. Dilekçede şirketin bu şekilde, süreçte yer alan diğer AB ülkelerine de zarar verdiği ifade edildi.

Volkswagen'in yeni fabrikası için Türkiye'nin en büyük rakibi konumundaki AB üyesi Bulgaristan'ın AB düzenlemelerine riayet ettiği için cezalandırıldığını belirten Reinhard Bütikofer, "Avrupa Komisyonu AB ile Türkiye arasında eşit rekabet koşulları sağlamalıdır ve rekabet kurallarına yönelik ihlallere karşı daha kararlı hareket etmelidir. Otokratların hizmetkârı ve Kremlin lobicisi Gerhard Schröder kararın Türkiye lehine çıkması için kulis yapmıştır" iddiasında bulundu. (DW Türkçe)